نوماتریک، جریان زندگی در خاک
مقدمه: چالش فشردگی خاک در یک نگاه
خاکِ سالم باید آب و هوا را از منافذ خود عبور دهد تا ریشهها بتوانند زنده بمانند و رشد کنند. وقتی ساختمان خاک تخریب و ذرات به هم فشرده میشوند، این منافذ از بین میروند؛ نفوذ آب کاهش مییابد، ریشهها خفه میشوند و بخشی از آب آبیاری بهصورت روانآب هدر رفته و حتی مواد مغذی ارزشمند خاک را میشوید (نوماتریک).
بسیاری برای رفع این مشکل به اسیدهای قوی (مانند سولفوریک اسید یا انفوریک اسید) متوسل میشوند؛ روشی که شاید نفوذ سطحی آب را موقتاً بیشتر کند اما به ساختمان خاک، مواد آلی، میکروارگانیسمهای مفید و ایمنی کاربر و تجهیزات آسیب میزند. پس یک راهحل ایمن و پایدار لازم است.

گام نو در کشاورزی پایدار: نوماتریک (Numatric)
نوماتریک یک محصول ترکیبی با رویکرد زیستمحیطی از شرکت SAS اسپانیا با برند CODA است که برای مدیریت همزمان آب، خاک و ریشه طراحی شده است؛ با هدف کاهش اثرات فشردگی، ماندآبی و روانآب و بازگرداندن چرخه حیاتی خاک (نفوذپذیری آب، تهویه کافی و حفظ ساختمان طبیعی خاک).
نوماتریک چگونه عمل میکند؟
مبنای کارکرد نوماتریک، تغییر رفتار آب در خاک است. ترکیبات فعال آن مانند یک عامل خیسکننده عمل کرده و با ایجاد تغییر در ساختار فیزیکی آب، باعث بهبود نفوذپذیری آن میشود و آب میتواند راحتتر وارد خللوفرج خاک شود.
نفوذ بهتر آب به عمق، باعث بهبود تهویه و اکسیژنرسانی در ناحیه ریشه میشود؛ بدون آنکه ساختار خاک تخریب شود. همزمان، فعالیت میکروارگانیسمهای مفید خاک تقویت میشود و خاک بهصورت سالم و پایدار حفظ میشود.
مدیریت آب: کاهش روانآب، افزایش یکنواختی و عمق رطوبت
در شرایط کمبود آب، کارایی مصرف آب حیاتی است. نوماتریک با کاهش روانآب و تقویت نفوذ، کمک میکند آب آبیاری به جای فرار از سطح، در اختیار ریشه قرار گیرد. نتایج میدانی نشان دادهاند که یکنواختی توزیع رطوبت (پیاز رطوبتی) و عمق نفوذ با مصرف نوماتریک بهطور محسوس افزایش مییابد.
اثر بر ریشه و عملکرد گیاه
بهبود نفوذ و توزیع آب یعنی مواد مغذی و اکسیژن بیشتر در اطراف ریشه، رشد ریشههای جانبی و دامنه جذب وسیعتر برای آب و عناصر غذایی.
پیامدها: کاهش خفگی ریشه در خاک فشرده، ایجاد پیاز رطوبتی مناسب، رشد و استقرار بهتر، بهبود عملکرد و کیفیت محصول.
شواهد میدانی
- گلخانه گوجهفرنگی: آبیاری قطرهای + نوماتریک: کاهش زمان نفوذ از حدود ۴۰ دقیقه (شاهد) به ۸ تا ۱۵ دقیقه؛ کاهش روانآب و خزه و افزایش یکنواختی رطوبت.
| قبل از استفاده از نوماتریک | بعد از استفاده از نوماتریک |
- گلخانه بادمجان (خاک رسی – لومی): یک نوبت مصرف در دورههای آبیاری: کاهش آبگرفتگی، سلامت ریشه، رشد یکنواختتر و طولانیتر شدن دوره برداشت.
| قبل از استفاده از نوماتریک | بعد از استفاده از نوماتریک |
ایمنی، پایداری و سازگاری با محیط زیست
نوماتریک با ترکیبات غیرخورنده و سازگار با محیط زیست طراحی شده و بر خلاف اسیدهای قوی، به کاربر، تجهیزات و بافتهای گیاهی آسیب نمیزند. این محصول ساختمان خاک را تخریب نمیکند و با فعالسازی زیستی خاک، به پایداری و حاصلخیزی بلندمدت کمک میکند.
مقایسه نوماتریک با روشهای مرسوم اصلاح خاک
| ویژگی | اسید سولفوریک / اسید انفوریک | نوماتریک |
| اثر کوتاهمدت | بالا | بالا |
| پایداری اثر در بلندمدت | پایین (تخریب خاک) | بالا (حفظ/احیای خاک) |
| ایمنی برای کاربر و تجهیزات | پایین (خورنده) | بالا |
| اثر بر ساختمان خاک | تخریب ساختمان | حفظ و تثبیت |
| اثر بر میکروارگانیسمها | منفی | مثبت |
| تأثیر بر روانآب | موقت | پایدار و قابل رصد |




